Şarkiyatçı Edebiyatta İstanbul
Antik Çağdan 21. Yüzyıla Büyük İstanbul Tarihi: Edebiyat, Kültür ve Sanat
Sayfa: 280-293
Dil: Türkçe & İngilizce
Tarih: 2019
Tür: Kitap Bölümü
Yayın Adı: Antik Çağdan 21. Yüzyıla Büyük İstanbul Tarihi: Edebiyat, Kültür ve Sanat
Yayıncı: İBB Kültür A.Ş. Yayınları
Özet
Uzun tarihi boyunca “dünyanın arzuladığı şehir” olarak nitelendirilmiş olan İstanbul, bugün bile bir arzu şehri olma vasfını korumaktadır. Şarkiyatçılar anlatılarında önemli siyasi, iktisadi ve sosyal alt metinlerle Şark’ı (ve dolayısıyla da Garp’ı) tanımlarken, büyük ölçüde şehrin ürettiği bu arzunun çekim kuvvetine kapılmışlardır. Bu yazıda İstanbul’un pitoresk güzelliklerinden, antik geçmişinden ve de gündelik hayat deneyimlerinden etkilenmiş; geçmişi oldukça eskilere dayanan ve Aydınlanma Çağı düşünürlerince teorize edilmiş Doğu despotizmi ile harem anlatılarını yeniden üreterek sürdüren ve pek çok farklı kurgusal türde eserler vermiş olan romantik Şarkiyatçılara ağırlık verilmiştir. Her ne kadar romantik Şarkiyatçılar İstanbul’un “arzulanan kent olma” tarihinde önemli bir yere sahipseler de, bunun sadece bir yönü yansıttığı; söz konusu arzunun farklı dönemlerde farklı kaynakları olduğu da belirtilmelidir. Dünyanın arzuladığı şehir olarak anılan İstanbul’un bu çerçevede geçirdiği değişimleri incelemek, “şehri” ve daha genel olarak da “şehre ve de şehirlere dair olanı” anlamak için yeni imkânlar açmaya muktedir görünmektedir.