Türkiye'de Politik Müzik: Muhalif ve Konformist Müziğin Doğuşu ve Çeşitlenmesi (1920–2000)
The Oxford Handbook of Turkish Politics
Sayfa: 751-770
Dil: İngilizce
Tarih: 2022-01
Tür: Kitap Bölümü
Yayın Adı: The Oxford Handbook of Turkish Politics
Yayıncı: Oxford University Press
Özet
Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşundan bu yana müzik, devlet tarafından bir ulus inşa etme aracı olarak görülmüş ve kullanılmıştır. Benzer şekilde, müzik en başından beri aynı zamanda bir muhalefet aracı olarak görülmüştür. Bu muhalif karakter, zaman içinde, özellikle 1960'lı yıllarda sosyalist ve solcu bir üslupla kelime dağarcığını genişletmiş ve çeşitlendirmiştir. 60’lı yılların sonunda, Kürt siyasi müziğinin ortaya çıktığı görülür. 1970'lerin başında ise Türkiye, Ülkücü müzik adı verilen aşırı milliyetçi müziğin filizlenmesine tanık olmuştur. 1980 askeri darbesi tüm muhalif sesleri ve müzikleri sustururken, Avrupa ülkelerine sığınan politik müzisyenler sürgünde müzik yapmaya devam etmişlerdir. Askeri darbeden sonra solcu müzik, özellikle grup müziği bağlamında Latin Amerikan müzik türü Nueva Canción'dan etkilenerek bir popülerleşmeye tanık olmuştur. Aynı yıllarda Ahmet Kaya, solcu protesto şarkı sahnesinin öncülüğünü yapmıştır. Kom adı verilen Kürt siyasi müzik grupları 1980'lerin sonunda ortaya çıkmış ve 1990'larda daha yaygın hale gelmiştir. 2000'lerde, genel olarak aleni bir şekilde politik olan müziklerin etkisinin kaybetmesi, bununla birlikte müziğin genel olarak radikallikten uzaklaşması, bireyselleşmesi ve apolitikleşmesi gözlemlenmiştir. Fakat, Adalet ve Kalkınma Partisi rejimi döneminde ülkenin aşırı politize olmasıyla birlikte, protest müziğin muhalif unsurlarının daha ılımlı bir şekilde oldukça farklı türlere dağıldığı söylenebilir.